شرق پرس : نتایج تحقیقات جدید تائید می کند که پیشرفت های بشر در علم فیزیک، مشکلاتی را نیز برای سلامتی انسان در پی داشت. یکی از موضوعات مهمی که این روزها محل بحث دانشمندان است میزان تاثیرات آلودگی صوتی بر سلامت افراد جامعه است. این نوع آلودگی نه تنها در سلامت جسم بلکه بر سلامت روح و روان نیز تاثیرگذار است و می توانند منجر به اختلالات عصبی نیز گردد.

صوت و امواج صوتی جزء لاینفک زندگی انسان و سایر موجودات است و به طور کلی به دو گروه تقسیم می شود.

۱) صدا : امواجی که ناخوشایند هستند و قابلیت آسیب‌رسانی دارند.

۲) موسیقی : امواجی که برای گوش خوشایندند و باعث آرامش می‌گردند.

البته پاسخ همه افراد به تحریکات صدا یکسان نیست ؛ سن ، جنس، نژاد، خصوصیات فیزیولوژیکی و حتی بعضی از بیماری‌ها می‌تواند این اثرات را تشدید نماید.

آلودگی صوتی به صداهای منقطع و گیج‌کننده یا صداهای خیلی بلند می گویند که به سلامتی گوش آسیب می رساند. سر و صدای زیاد سلول های مویی در گوش داخلی و همچنین عصب شنوایی را تخریب می‌کند و باعث کم شنوایی می شود. این نوع کاهش شنوایی ممکن است با وز وز گوش همراه باشد هر موقعی احساس کردید صدایی در گوشتان می پیچد زنگ می‌زند شما در معرض خطر جدی آلودگی صوتی هستید.

طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت این روزها سر و صدا به یک مشکل بهداشتی تبدیل شده است.

شاید یکی از علل کاهش تحمل مردم و جوانان در دهه های اخیر قرار گرفتن در بمباران امواج صوتی باشد که به شدت نقطه تعادلشان را نشانه گرفته و مدیریت کنترل آنها را متزلزل می سازد.

گاهی در مراسم سخنرانی، جشنواره و کنسرت ها میزان صوت به حدی افزایش می یابد که بعد از عبور یا پایان برنامه فرد مدتها بی تعادل است و ناچار به قرص های آرامبخش پناه می برد.

اثرات منفی امواج صوتی که بر اثر فشار هوا از فرستنده به گیرنده در فضا ایجاد می شود را می توان به صورت زیر خلاصه کرد :

۱) اثرات شنوایی :
– افت شنوایی موقتی
– افت شنوایی دائم
– وزوز گوش

۲) اثرات فیزیولوژیکی :
– تغییرات فشار خون
– تغییرات ضربان قلب
– اثرات منفی عصبی و هورمونی

۳) اثرات ذهنی :
– سردرد – اختلال خواب
– کاهش تمرکز – کاهش حافظه
– تغییرات درجه حرارت بدن – افزایش کلسترول و تری گلیسرید
– تشدید دیابت – استرس

برای درک بیشتر از این موضوع لازم است با واحد اندازه گیری صوت به نام دسی بل آشنا شویم که از صفر تا ۱۲۰ آن را به ترتیب آستانه شنوایی و آستانه دردناکی می‌گویند.

اگر در محیط کار و زندگی خود صحبت کردن دو نفر باهم در یک فاصله یک نفری یک متری و با صدای معمولی قابل درک و فهم باشد آن محیط برای شنوایی استاندارد است و فاقد آلودگی صوتی است که حدود آن ۱۰-۴۰ دسی بل تخمین می زنند.

اگر در فاصله ۴۰ سانتی متری از هم نیازمند بلند صحبت کردن باشید محیط را فاقد شرایط استاندارد می باشد که معمولا بین ۶۰ تا ۱۲۰ دسی بل به عنوان نمونه با اندازه بعضی از صداها آشنا شویم :

– نجوا در خانه ساکت ۲۰ دسی بل
– صحبت در بیمارستان ۳۵ دسی بل
– گفت و گوی عادی ۴۰ دسی بل
– صدای ترافیک شلوغ ۷۰ دسی‌بل
– بوق خودرو ۱۰۰ دسی بل
– شلیک گلوله ۱۴۰ دسیبل

و حد نهایی تحمل پرده گوش حدود ۱۶۰ دسی‌بل است و بالاتر از آن باعث پارگی پرده گوش می شود .

در دنیای تکنولوژی امروز آلودگی صوتی بسیار افزایش یافته است و وسایل نقلیه موتوری، آژیر ماشین ها ، فرودگاه ها، وسایل پخش صوتی خانگی، بلندگوهای اماکن مختلف، ارکسترها، سر و صدای جمعیت در کوچه و خیابان ها نوسازی و . . . را می توان از مهمترین منابع تولید صوت های آلوده دانست.

پیشنهاداتی برای کاهش آلودگی صوتی در محیط زندگی شهروندان :

– بالا بردن آگاهی مردم از این آلودگی مخرب با فراگیر شدن فرهنگ ترافیک
– کاهش وسایل نقلیه موتوری و استفاده از دوچرخه
– منع رفت و آمد ماشین های سنگین در سطح شهر
– قطع بلندگوهای اماکن کنترل فضای صوتی و ارکسترها
– افزایش فضای سبز و درختان و جلوگیری از تخریب آن
– افزایش پوشش گیاهی در محلات شهری و آپارتمان ها

و در انتها اینکه در میان حجم عظیم آلودگی های مختلفی که در جامعه وجود دارد، آلودگی صوتی را جدی بگیرید و به سلامت جسم و روح و روان خود اهمیت دهید.

پرویز امیرخانلو – کارشناس فیزیک