شرق مازندران : دامنه اعتراضات به مازوت‌سوزی نیروگاه شهید سلیمی نکا در شرق مازندران و بویژه مناطق مسکونی پیرامونی این نیروگاه، طی روزهای اخیر با بیشتر دیده شدن خاکستر و آلودگی ناشی از مصرف این سوخت فسیلی آلوده گسترش یافته است.
طی روزهای گذشته علاوه بر برخی اعتراضات منطقه‌ای و حضوری توسط اهالی، به دلیل انتشار تصاویری واضح و شفاف از آلودگی مازوت‌سوزی نیروگاه در این منطقه، رسانه‌های رسمی نیز با جدیت بیشتری به این موضوع پرداخته‌اند و خواستار رسیدگی فوری و جدی به این موضوع شدند. حتی روز ۸ تیر نیز برنامه زنده تلویزیونی «مثبت سلامت» در شبکه سلامت بخش ویژه‌ای را به همین موضوع اختصاص داد و برخی ابهامات و معضلات مربوط به مازوت‌سوزی نیروگاه نکا را در گفت‌وگوی تلفنی با عطاءالله کاویان مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران مطرح کرد.
دامنه این اعتراضات منطقه‌ای علاوه بر رسانه‌ها و فضای مجازی، به سطح مدیریت روستاها نیز رسیده و اعضای شورای اسلامی روستاهای منطقه را بر آن داشت تا با تنظیم شکواییه‌ای رسمی با مهر شورای اسلامی تعدادی از روستاهای منطقه، از دادستان مازندران بخواهند تا به عنوان مدعی‌العموم به این موضوع ورود کند و پیگیر جلوگیری از سوزاندن مازوت بی‌کیفیت در نیروگاه نکا و تزریق و تأمین گاز مورد نیاز این واحد نیروگاهی شود.
در این نامه که مهر شورای اسلامی ۱۳ روستای نوذرآباد، تازه‌آبادکلا، دنگسرک، یعقوب‌لنگه، امیرآباد، عسگرآباد، خورشید، حسین‌آباد، مهدی‌آباد، لَلِـه‌مرز، زینوند، نمکچال و زاغمرز دیده می‌شود، خطاب با دادستان مازندران نوشته شده است:
نیروگاه شهید سلیمی نکا سال‌هاست که به دلیل پاره‌ای ملاحظات غیرموجه و بر خلاف اصل پنجاهم قانون اساسی دایر بر حفاظت از محیط زیست به عنوان یک وظیفه عمومی و ممنوع بودن فعالیت‌های اقتصادی مخرب محیط زیست و نیز بر خلاف منویات مقام معظم رهبری که در مراسم گشایش نخستین همایش حقوق محیط زیست می‌فرمایند: «دستگاه‌های مسئول با دقت نسبت به اجرای قوانین مراقبت نمایند و با متخلفان به طور قاطع برخورد کنند و قوه قضاییه با ساز و کار مناسب به تخلفات زیست‌محیطی رسیدگی کند»، به جایگزینی سوخت مازوت به جای سوخت گاز طبیعی که ساختار ابتدایی نیروگاه بر اساس آن بنا شده، اقدام نموده است.
همان‌طور که مطلع می‌باشید مشتقات و ترکیبات گوگرد و سایر اجزاء آلاینده ناشی از مصرف سوخت مازوت می‌باشد، پس از خروج از دودکش‌های نیروگاه، عوارض بسیاری در طول سال‌های اخیر برای اهالی منطقه و محیط زیست بویژه ذخیره‌گاه بی‌نظیر و ملی و بین‌المللی میانکاله داشته و موجب رشد انفجاری آمار انواع سرطان‌ها و باران‌های اسیدی و تخریب محصولات کشاورزی و دامی شده است که بیان آن در ظرفیت شکواییه حاضر نبوده و مستلزم تفحص و بازدید آن مقام عالی از نیروگاه شهید سلیمی نکا و مصاحبت اهالی منطقه دهستان میانکاله و روستاهای همجوار نیروگاه مذکور بوده که یقینا ماحصل تفحص حضرتعالی نتیجتا به جز مطالب عرض شده در این شکواییه نخواهد بود.
لذا ما اعضای شوراهای اسلامی روستاهای دهستان میانکاله و سایر روستاهای پیرامون نیروگاه شهید سلیمی نکا به نمایندگی از کشاورزان زحمت‌کش و مردم شریف و حزب‌اللهی این روستاها، از حضرتعالی دادستان محترم و انقلابی و ولایی استان لاله‌خیز مازندران استدعا داریم جهت توقف آسیب‌های مخربی که از سوی نیروگاه مذکور به سلامت جامعه و محیط زیست و اقتصاد کشاورزی و دامپروری منطقه دهستان میانکاله و فراتر از آن و منافع عامه وارد شده است، اقدامات عاجل مقتضی مبذول فرمایید.
رونوشت این شکواییه به نماینده ولی فقیه در مازندران، استاندار، رئیس شورای تأمین استان، مدیرکل اطلاعات مازندران و رئیس دستگاه قضا در مازندران نیز ارائه شده است تا دامنه پیگیری‌ها افزایش یابد. البته به گفته رئیس شورای اسلامی روستای بزرگ زاغمرز، تعداد شوراهای اسلامی معترض به مازوت‌سوزی نیروگاه در این شکواییه با پیگیری‌های انجام شده در حال افزایش است.
جمال ابوطالبی به خبرنگار ایرنا گفت: طی روزهای اخیر و پس از تنظیم شکواییه و مهر و امضای آن همراه با رؤسای شورای اسلامی روستاهای منطقه برای دیدار با دادستان محترم مرکز مازندران راهی ساری شدیم که به دلیل سفر کاری ایشان به تهران به مناسبت هفته قوه قضاییه موفق به دیدار نشدیم. قرار است روز شنبه همراه با نمایندگان مردم روستاهای منطقه در شورای اسلامی به دیدار دادستان مازندران برویم و مراتب اعتراض و انتقاد رسمی مردم منطقه را به ایشان به عنوان مدعی‌العموم اعلام کنیم.
وی افزود: هر کدام از این روستاها چند هزار نفر جمعیت دارند. برای مثال جمعیت روستای زاغمرز حدود ۱۲ هزار نفر است. در مجموع نزدیک به ۶۰ هزار نفر در این روستاها ساکن هستند که سلامت و زندگی همه آن‌ها را طی سال‌های اخیر همین مازوت‌سوزی نیروگاه نکا به خطر انداخته است. امیدواریم که دادستان محترم مازندران نگاه ویژه‌ای به درخواست اهالی این منطقه داشته باشد و از این شکواییه بتوانیم به نتیجه مطلوب برسیم.
تهدید سلامت مصرف کنندگان محصولات کشاورزی منطقه
نگاهی به آمارهای رسمی و ثبت شده بر اساس سرشماری‌های انجام شده نشان می‌دهد که صرف‌نظر از جمعیت شاغل در اطراف نیروگاه نکا که از شهرهای مختلف هر روز به به این محدوده می‌روند، بیش از ۲۰ روستای بزرگ و پرجمعیت نیز در این منطقه وجود دارد. در شعاع کمتر از ۱۰ کیلومتری نیروگاه نکا به گفته رئیس شورای اسلامی روستای زاغمرز نزدیک به ۶۰ هزار نفر در روستای این منطقه از جمله زاغمرز، یکه‌توت، زینوند، امیرآباد، حسین‌آباد، لَلِـه‌مرز، یعقوب‌لنگه، نمکچال، برگه، نوذرآباد، دنگسرک، ولوجا، مهدی‌آباد، خورشید، تازه‌آباد، عسگرآباد و قره‌تپه سکونت دارند.
مساحت اماکن مسکونی، کشاورزی، صنعتی، باغی، مرتعی، حفاظت شده، آبزی‌پروری، شالیزاری و بازرگانی هم تا شعاع ۱۰ کیلومتری این نیروگاه حدودا ۲۲ هزار هکتار برآورد می‌شود. میزان قابل توجهی از تولیدات این محدوده شامل برنج، ماهی‌های گرمابی و دریایی، مرکبات، گندم، هلو، هندوانه و سبزیجات و لبنیات مصرفی منطقه نیز در همین منطقه تأمین می‌شود که زیر چتر آلودگی ناشی از مازوت‌سوزی قرار دارند. به عبارتی دیگر استمرار این مازوت‌سوزی با توجه به نقش این منطقه در تولید مواد غذایی، می‌تواند سلامت جامعه مصرف‌کنندگان در سایر نقاط کشور را نیز تهدید کند.
از سوی دیگر با توجه به ساحلی بودن منطقه تعداد زیادی پلاژ، اقامتگاه و واحد پذیرایی نیز در این محدوده و مسیر امتداد دود ناشی از سوزاندن مازوت در نوار ساحلی قرار دارد که محل اقامت صدها هزار مسافر در طول سال هستند. جمعیت شاغل شرکت‌های صنعتی و بازرگانی و بندری را هم باید به جامعه‌ای که به طور مستقیم هر روز در معرض تهدید این آلودگی‌ها هستند اضافه کرد.
اهالی منطقه می‌گویند طی سال‌های اخیر به مرور روند مراجعه‌شان به پزشک بابت بیماری‌های تنفسی، پوستی و چشمی افزایش یافته که نشان دهنده تاثیر مستقیم آلودگی‌های فراوان سوزاندن مازوت در نیروگاه نکا است.
کارزار اینترنتی برای جلوگیری از مازوت‌سوزی در نکا
مخالفان مازوت‌سوزی در نیروگاه نکا علاوه فعالیت در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، طی روزهای اخیر کارزاری اینترنتی را برای جمع‌آوری امضای مردمی در اعتراض به ادامه داشتن سوزاندن مازوت در نیروگاه نکا راه‌اندازی کردند و از مسئولان ارشد کشور اعم از رؤسای دو قوه مجریه و قضائیه و وزاری مرتبط خواسته‌اند که با توجه به مسکونی بودن منطقه و اهمیت زیست‌محیطی آن و همچنین ویژگی ممتاز کشاورزی این محدوده، سوزاندن مازوت در نیروگاه شهید سلیمی نکا متوقف شود.
این کارزار که با هشتگ #پایان_مازوت_سوزی_نیروگاه_شهید_سلیمی_نکا راه‌اندازی شده است، از ۶ تیر جمع‌آوری امضاهای اینترنتی را آغاز کرده و تا ۴ آذر ادامه دارد. طی سه روز و از ابتدای فعالیت کارزار تا کنون حدود سه هزار نفر به آن پیوسته‌اند.
در بخشی از متن این کارزار نوشته شده است:
این منطقه ـ که فقط در بخش روستایی‌اش قریب به ۶۰ هزار نفر سکونت دارند، قطب کشاورزی و دامداری کشور است و در کنار منطقهٔ ویژهٔ اقتصادی بندر امیرآباد جایگاهی راهبردی دارد که بایسته است به‌ویژه امسال که مقام معظم رهبری عنوان «تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین» را بر آن نهاده‌اند در زمینه‌های پیش‌گفته شکوفا شود. ولی متأسفانه با وجود آلاینده‌های نفتی این نیروگاه هوا، آب و خاک، کشاورزی و دامداری‌اش در معرض خطر نابودی است.
مازوت‌سوزی در این نیروگاه به حدی شدید و بی‌رویه (در حد چندین میلیون مترمکعب در روز) است که ذرات مازوت در هوا و بر روی سطوح مختلف به‌صورت قشری از غبار قابل رؤیت است و طبعاً وارد چرخهٔ زیستی انسان-طبیعت-دام نیز گشته است.
خواستهٔ برحق مردم، نظارت بر این روال و کاهش مصرف مازوت و استفاده از فیلترهای مناسب در خروجی کوره‌هاست که از مدت‌ها پیش در فضای رسانه‌ای بیان شده، ولی به آن توجهی نشده است. فلذا از جمیع مقامات درخواست می‌شود به این مسئله ورود جدیِ دولتی، قضایی و نظارتی (تقنینی) داشته باشند و این نابسامانی را پایان بخشند.
سریال طولانی مازوت‌سوزی در نیروگاه نکا
مازوت‌سوزی نیروگاه شهید سلیمی نکا چند سال است که به قصه‌ای خطرناک برای ساکنان مناطق اطراف نیروگاه، طبیعت و زیست‌مندان تالاب میانکاله و حتی بسیاری از شهرها و روستاهای منطقه شرقی و نوار ساحلی شرق تا نقاط مرکزی مازندران انرژی تبدیل شده است.
ماجرای مازوت‌سوزی نیروگاه نکا از سرمای سراسری دی ۱۳۸۶ آغاز شد. شدت سرما و یخبندان به حدی بالا بود که کشور و بویژه مازندران دچار بحران تأمین گاز شد. طبیعتا در تأمین برق هم اختلالاتی رقم خورد. برای برخی واحدهای نیروگاهی از جمله نیروگاه نکا مجوز مازوت‌سوزی صادر شد. از همان زمان مازوت‌سوزی بلای جانِ طبیعت و کشاورزی و ساکنان و زیست‌مندان منطقه شد. حالا هم چند سال است که آلودگی ناشی از مازوت‌سوزی را می‌توان روی نوار ساحلی مشاهده کرد.
مسیر دود برآمده از دودکش‌های نیروگاه را که دنبال کنیم گاهی تا نور و رویان هم می‌توان آن را دید. از شرق هم این آلودگی تا برخی شهرهای گلستان را در بر می‌گیرد. ضمن این‌که با جریان هوا و وزش باد بین ساحل دریا و دامنه کوه‌ها حرکت می‌کند و در رفت‌وآمد است.
مازوت‌سوزی قرار بود برای مدتی محدود انجام شود و سپس هم اعلام شد صرفا به ماه‌های سرد سال محدود خواهد شد. اما خلاف آن ثابت شد. یعنی حالا این نیروگاه طی طول سال مازوت می‌سوزاند.
در حال حاضر بزرگ‌ترین ابهام و پرسش مردم منطقه و دوست‌داران محیط زیست این است که وقتی خط لوله انتقال گاز دامغان-کیاسر-ساری که یکی از اهداف اصلی آن هم تأمین گاز نیروگاه نکا بود حدود پنج سال پیش به بهره‌برداری رسید و در شرایطی که شرکت گاز مازندران همواره اعلام کرده است مشکلی برای تأمین گاز این نیروگاه ندارد، چرا همچنان این نیروگاه گازی به طور کامل با سوخت مازوت کار می‌کند؟ یکی از پاسخ‌های احتمالی مطرح شده در بعضی رسانه‌ها به این پرسش، فراهم نبودن امکان فروش مازوت به سایر کشورهاست. موضوعی که اخیرا علی‌محمد شاعری نماینده مردم شرق مازندران در مجلس دهم آن را در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌ها صراحتا اعلام کرده است.
مازوت‌سوزی نیروگاه نکا در حالی سال‌هاست ادامه یافته که این مجموعه نیروگاهی برای تأمین برق از گاز طبیعی طراحی و ساخته شده و با استفاده از مازوت هزینه نگهداری و تعمیرات آن بسیار بالاتر خواهد بود. ضمن این که توان تولید برق نیروگاه با مازوت کمتر از توان تولید برق با گاز است.
به گزارش ایرنا، در هر حال به نظر می‌رسد اعتراض به مازوت‌سوزی نیروگاه نکا توسط مردم منطقه به دلیل ابهامات موجود و سکوت برخی مسئولان مرتبط در سطح استانی و ملی در حال افزایش است و در صورتی که اقدام مناسبی برای کاهش آلودگی‌های این منطقه انجام نشود، کمترین آسیب آن، افزایش بیماری‌ها در منطقه خواهد بود. نتیجه‌ای که هزینه‌ای به مراتب سنگین‌تر برای جامعه خواهد داشت.
