شرق مازندران : گلایه بر سر مازوت‌سوزی در نیروگاه شهید سلیمی از دایره اعتراض‌های مردمی و نهادهای مدنی خارج شده و حالا مسئولان نیز از دود شدن بی‌کیفیت‌ترین مازوت در نیروگاه نکا می‌گویند؛ این یعنی مازندران به ویژه شرق استان هوای آلوده استشمام می‌کند و روز به روز بیمارتر و رنجورتر می‌شود.
نیروگاه شهید سلیمی در شهر نکا از دو بخش سیکل ترکیبی و بخاری تشکیل شده است. بخش بخاری آن شامل چهار واحد ۴۴۰ مگاواتی است و بخش ترکیبی از دو واحد گازی ۱۳۷٫۶ مگاواتی، یک واحد بخاری ۱۶۰ مگاواتی و دو واحد توربین انبساطی ۹٫۴ مگاواتی تشکیل شده است.
سابقه تاریخی این نیروگاه نشان می‌دهد از سال ۱۳۵۴ که قرارداد ساخت آن با سه شرکت آلمانی آغاز شده و آلمان‌ها تا مدت‌ها در این مجموعه رفت و آمد داشتند، تاکنون که ۹۵ درصد تجهیزات نیروگاهی بومی‌سازی و صد درصد نیروهای تکنسین و کارگری آن داخلی شده، همواره مورد توجه و اثرگذار بوده است.
نیروگاه نکا در مسیر توسعه، به مدد متخصصان و محققان بومی مفتخر است که از سال ۱۳۹۰ تاکنون ۲ هزار و ۱۰۰ نوع قطعه و در طی سالیان نیز ۷ هزار نوع قطعه نیروگاهی را طراحی و بیش از ۸۰ هزار قطعه را تولید کند.
نیروگاه شهید سلیمی با ظرفیت ۲ هزار و ۷۰۵ مگاواتی در بخش‌های مختلف، ۶ درصد از برق مورد نیاز کشور را تأمین می‌کند و بخش توسعه‌ای آن نیز در حال انجام است.
شکایت باغداران خسارت‌دیده مازندرانی
اواخر دهه ۸۰ با مشکلاتی که در تأمین گاز مصرفی مازندران و گلستان به عنوان آخرین مسیر توزیع گاز کشور پیش آمد، همچنین با توجه به اینکه “مازوت” یکی از پسماندهای برجای مانده از پالایشگاه‌هاست و از سویی قابلیت صادراتی و نگهداشت در طبیعت را ندارد، به ناچار به نیروگاه‌های کشور منتقل شده و این مجموعه‌ها موظف یا وادار به سوزاندن مازوت شدند و عملاً مازوت‌سازی در نیروگاه نکا نیز آغاز شد.
با آغاز مازوت‌سوزی که در ابتدا قرار بود سالانه تقریباً ۱۴ ساعت باشد، اثرات مخرب ناشی از دود و مواد سمی آن به ویژه گوگرد بر محیط زیست انسانی و طبیعی نمایان و به مرور زمان شکایت‌های مردمی و واکنش سازمان‌های مردم‌نهاد محیط زیستی و منابع طبیعی آغاز شد.
مسئولان محلی گزارش‌ها و پاسخ‌های قانع‌کننده‌ای نداشتند؛ واقعیت این بود که آنها در تنگنا قرار گرفته بودند که از یک‌سو سیاست‌های شورای امنیت ملی بود و از سوی دیگر خودشان نیز نخستین قربانی مازوت‌سوزی بودند؛ چه اینکه فضای سنگین مازوت در نیروگاه و دود غلیظ ناشی از مازوت‌سوزی اول به چشم کارکنان نیروگاه می‌رود.
فقط در سال ۱۴۰۰، با شکایت ۱۲۰ باغدار مازندرانی، ۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان غرامت از سوی نیروگاه پرداخت شد و «محمدرضا عابدی» مدیرعامل شرکت تولید نیروی برق شهید سلیمی پیش‌تر در این ارتباط به خبرنگار ما گفته بود که در سال جاری نیز ۱۲۰ باغدار از نیروگاه نکا شکایت داشتند و هنوز ۱۵ پرونده مختومه نشده است.
عابدی اعلام کرد که نیروگاه یا وزارت نیرو در بخش سوخت فقط مجری دریافت مازوت از وزارت نفت است و عملاً در تعیین نوع سوخت هیچ اختیاری ندارد؛ چیزی که سیاست نظام و سیاست وزارت نفت است، این است که دیسپاچینگ نفت و گاز را در اختیارمان قرار می‌دهند و باید برای تولید برق بسوزانیم و اگر مازوت نسوزانیم به خاموشی منجر می‌شود.
کیفیت مازوت نیروگاه نکا بی‌کیفیت‌ترین است
«احمد توکلی» سرپرست معاون عمرانی استانداری مازندران نیز در کارگروه کنترل آلایندگی هوا در مازندران اعلام کرده بود که در این استان سرسبز و به نظر عاری از آلودگی، در شهرهای نور، نکا و آمل مشکلات آلودگی هوا را داریم و نباید اجازه بدهیم که گازوئیل، بنزین و مازوت کم‌کیفیت وارد استان شود.
وی افزود: جان شهروندان و محیط زیست طبیعی از آلودگی مازوت در رنج است و اگر چه گوگردزدایی در پالایشگاه‌ها انجام می‌شود، اما موضوع مهم این است که کیفیت مازوت ارسالی به نیروگاه نکا براساس گزارش‌های محیط زیست، از کیفیت بسیار پایینی نسبت به سایر نیروگاه‌ها برخوردار است و این پذیرفتنی نیست.
خسارت‌های غیرقابل جبران مصرف روزانه ۷/۵ میلیون لیتر مازوت
در همین زمینه «حرّ منصوری عبدالملکی» دیده‌بان میانکاله و فعال مدنی به خبرنگار تسنیم گفت: از اواسط دهه هشتاد مصرف مازوت به سرعت افزایش یافت به طوری‌که در تیرماه سال ۱۴۰۱ مصرف آن به بالاترین سطح خود در ۱۰ سال پیش از آن رسید و نگرانی‌هایی را برای مردم ایجاد کرد.
وی به این موضوع نیز اشاره کرد که آلودگی ناشی از سوخت مازوت سبب شده است تا عمر تجهیزات نیروگاهی به یک‌سوم کاهش پیدا کند و یک آسیب تأسیساتی را با خود به همراه دارد.
منصوری با یادآوری اینکه فاصله نه‌چندان زیاد کوه و دریا در شرق مازندران سبب کوتاه‌شدن چرخه هیدرولوژیکی آب شده است، تصریح کرد: به همین دلیل با مصرف مازوت، حجم بسیار زیادی از آلودگی گوگرد جذب منابع آب می‌شود و از سوی دیگر مشکلات بهداشتی را برای بومیان و ساکنان منطقه به همراه دارد.
این فعال محیط زیست با اشاره به اینکه سه واحد نیروگاه نکا مازوت می‌سوزانند که روزانه به ۷/۵ میلیون لیتر می‌رسد و رقم قابل توجهی است، افزود: این حجم از مازوت سبب آلودگی مرکبات، صیفی‌جات، هندوانه و برنج منطقه و همچنین آلودگی آب، اراضی کشاورزی و گیاهان می‌شود و سلامتی ساکنان را تهدید کرده است؛ به گونه‌ای که سالانه شکایات بسیاری از سوی باغداران در محاکم قضایی پیگیری و نیروگاه نیز در بیشتر موارد محکوم می‌شود.
منصوری با بیان اینکه کمبود گاز برای استفاده از مازوت یک بهانه است، گفت: در تابستان، حجم قابل توجهی مازوت در نیروگاه شهید سلیمی مصرف می‌شود؛ این در حالی است که مصرف گاز در پایین‌ترین حد قرار دارد.
دستِ کم مازوت باکیفیت‌تری بدهید
«قاسم مایلی رستمی» مدیرعامل شرکت گاز مازندران در این زمینه به خبرنگار ما گفته که نیروگاه شهید سلیمی به دلیل راندمان پایین، سوخت مایع مصرف می‌کند و نیاز روزانه آن ۱۰ میلیون مترمکعب است.
وی افزود: بخش مهمی از صرفه‌جویی در مصرف گاز برای گازرسانی به نیروگاه‌هاست که در تولید برق مشکلی نداشته باشیم.
به گزارش تسنیم، بر اساس اظهارات «عطاءالله کاویان» مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران، مازوت ارسالی به نیروگاه نکا در مقایسه با سایر استان‌های دارای نیروگاه که مازوت‌سوزی به آنها تکلیف شده، از کیفیت بسیار پایینی برخوردار است، لذا با توجه به اینکه گوگردزدایی تا حدودی در مبدأ صورت می‌گیرد، انتظار می‌رود که مازوت باکیفیت‌تری به این استان اختصاص یابد.
