شرق مازندران : استقبال برخی از شهروندان برای چشیدن طعم گوشت لذیذ طیور محلی در استان باعث شده تا کشتار و عرضه غیربهداشتی پرندگانی از جمله مرغ، غاز، اردک و بوقلمون در بازار شهر‌های و روستا‌های مازندران به رویه‌ای معمول و عادی مبدل شود.
درحالی که همواره طی سال‌های اخیر مصوبات شورای بهداشت مازندران بر غیر بهداشتی بودن مراکز عرضه فروش مرغ زنده و یا کشتار غیر بهداشتی تاکید می‌کن اما متاسفانه نادیده گرفتن این بخش از مصوبات تامین کننده سلامت جامعه از سوی برخی افراد سودجو به پاشنه آشیل در مقابله با شیوع برای بیماری‌های واگیردار مشترک طیور و انسان مبدل شده است.
هرچند مسوولان امر همواره از مردم خواسته اند با توجه به احتمال شیوع بیماری‌های مشترک میان انسان و طیور از جمله آنفلوآنزای پرندگان از خرید مرغ و یا پرنده زنده خودداری کنند، اما در مازندران می‌بینیم برخی از شهروندان بدون توجه به هشدار‌های شورای بهداشت با ذهنیت تازه بودن، مرغ به صورت کشتار محلی می‌خرند، اما غافل از اینکه از عوارض این کار در سلامت خود و جامعه ناآگاهند.
خرید پرنده پرورشی در مزرعه و یا حیاط خانه روستاییان روال معمول در استان مازندران است، اما این پرندگان برای عرضه و فروش به صورت نامتعارف از حاشیه معابر بازار شهر‌ها سر در می‌آورند که به صف کردن مرغ، اردک و بوقلمون در کفِ بازار تصویر معمول پرنده فروشی و شیوع برخی بیماری‌های مشترک طیور و انسان از جمله مصائب و پیامد این اقدام غیربهداشتی است.
اگر به دنبال مصداق این موضوعات مطروحه می‌گردید می‌توانید برای تماشای این طیور پرورشی در مازندران سری به بازار‌های محلی همچون جمعه بازار جویبار، چهارشنبه بازار قائمشهر، یکشنبه بازار نکا و دوشنبه بازار زاغمرز بهشهر بزنید که تنوع این نوع پرندگان کم نیست و کمتر کسی پیدا می‌شود در میان این میزان تنوع وجود پرندگان دست خالی از بازار برگردد.
“خیالتان از کشتن و پَرکردن اردک راحت باشد” این جمله رایج میان فروشندگان پرندگان در این بازار‌ها است و بعد از یک تماس کوتاه مبنی بر اینکه ” کجایی؟ مشتری داری بیا” سرو کله فردی که لباس هایش مملو از خون است پیدا می‌شود و بعد از چانه زنی برای قیمت کاری که می‌خواهد انجام دهد کوچه و پس کوچه را پشت سرش طی می‌کنیم.
همانطور که جفت بال‌های اردک نگون بخت را در دستان خود گرفته کوچه‌ها را یکی پس از دیگری طی می‌کند و به در خانه قدیمی می‌رسد و کلید می‌اندازد و در باز می‌شود.
خانه‌ای که بیشتر از پنج دهه قدمت دارد و به نظر می‌رسد کسی هم در آن ساکن نیست، یک بشکه آبی بزرگ وسط حیاط که قتلگاه پرندگان است و در آن بعد از بریدن سر رها می‌شوند و قابلمه بزرگ پر از آب که روی اجاق گاز قرار داده شده تا با آبی که در آن می‌جوشد پرنده در آن قرار گیرد. رنگ تیره نشان دهنده آن است که برای مدت طولانی آب این قابلمه عوض نشده است.
در سمت دیگر حیاط خانه میز زرد رنگی قرار دارد که البته آنقدر مملو از لجن و خون پرندگان است که رنگ روشن زرد آن به سختی قابل تشخیص است. آن میز هم جایی برای پرکردن پرندگان است.
همچنان محو تصاویر صحنه دلخراش بهداشتی پیش رو هستی صدایی می‌گوید ” اردک پَر شد بیا بگیر” و هنوز در بهت چیز‌هایی که دیدم آهسته آهسته از روی خون‌های کف حیاط بدنبال راهی برای رسیدن به فرد هستم تا اردک را بگیرم.
این بخشی از روایت از مراحل کشتار غیربهداشتی پرندگان در یکی از مراکز غیرمجاز مازندران است و البته بنا به اظهار نظر مسوولان امر تلاش برای جمع کردن کامل بساط این افراد هنوز به جایی نرسیده است.
در این پیوند مدیر کل دامپزشکی استان مازندران با تایید فعالیت افرادی که به صورت غیربهداشتی و بدون رعایت قوانین مبادرت به کشتار طیور در سطح بازار‌ها می‌کنند، گفت: تلاش‌های بی شماری برای ردگیری و شناسایی این افراد و برخورد با آن‌ها انجام شده است، اما فعالیت زیرپوستی و مخفیانه آن‌ها باعث شده تاکنون نتوانیم به طورکامل بساط فعالیت این افراد جمع کنیم.
حمزه آقاپور کاظمی افزود: برای برچیده شدن کامل بساط این نوع فعالیت‌ها چند عامل موثر است که علاوه بر گشت‌ها و برخورد قانونی با افرادی که به این نوع کار‌ها دست می‌زنند تغییر دیدگاه سنتی و قدیمی برخی افراد جامعه به عنوان خریداران این پرندگان نیز می‌تواند کمک کند.
او ادامه داد: در حالیکه مراکزی برای کشتار و عرضه بهداشتی طیورپرورشی روستاییان و دیگر تولیدکنندگان محلی در مازندران وجود دارد، اما هنوز بخشی از جامعه با این دید که به طور مثال برای رفع بلا و چشم زخم قربانی انجام دهند مبادرت به خرید می‌کنند و برای کشتن پرنده از جا‌هایی سردر می‌آورند که هیچیک از پارامتر‌های بهداشتی در آن‌ها رعایت نمی‌شود.
مدیر کل دامپزشکی مازندران گفت:با توجه به غیرقانونی بودن فعالیت، این افراد با اجاره خانه‌های مخروبه خالی از سکنه همجوار با بازار‌های محلی مبادرت به کشتن و پَرکردن طیور می‌کنند.
او افزود: آنان با تامین برخی امکانات مبادرت به ذبح و همچنین پَرکردن طیور می‌کنند که به هیچ عنوان نکات بهداشتی در این مکان‌های رعایت نمی‌شود.
آقاپور کاظمی گفت: با وجود بازدید‌های میدانی و گسترده کارشناسان و بازرسان دامپزشکی از بازار‌های محلی و روزبازار‌های مازندران که منجر به برخی از این افراد شناسایی شده است، اما میل و گرایش جامعه برای خرید طیور بدین شکل باعث شده همچنان افرادی در خفا و به نوعی زیرپوستی در سطح بازار‌های استان همچنان فعالیت کنند.
او در تشریح تهدید‌های بهداشتی ناشی از این نوع کشتار طیور، افزود: نکاتی همچون کنترل سلامت پرندگان از نظر بیماری یابی قبل از ذبح در این نوع فعالیت‌های غیرمجاز انجام نمی‌شود و اتفاق افتاده که بیمار بودن پرنده باعث بروز بیماری در انسان هم شده است.
مدیر کل دامپزشکی مازندران گفت:علاوه بر احتمال ابتلا افراد به بیماری‌های مشترک میان انسان و طیور از جمله آنفلوآنزای پرندگان خطر گسترش بیماری‌های عفونی نیز وجود دارد.
او افزود: در کشتارگاه‌های صنعتی پیش از ذبح با شوکی که به پرنده وارد می‌شود گردش خون تسریع می‌یابد و بعد از ذبح خون با سرعت از لاشه خارج شده و خونی باقی نمی‌ماند که منجر به فساد و گندیدن شود، اما در شیوه سنتی غیربهداشتی بدلیل رعایت نکردن این نکات و کشتن سریع پرنده بخشی از خون در لاشه باقی می‌ماند و شروع به گندیدن می‌کند.
آقاپور کاظمی گفت: حتی مواردی گزارش شده که این افراد اقدام به عرضه لاشه پرندگان مُردار می‌کنند و برای پوشاندن بوی بد لاشه مبادرت به سفید کردن آن می‌کنند.
او افزود: با توجه به اینکه در فصل سرد سال احتمال بروز بیماری‌های مشترک انسان و طیور همچون آنفلوآنزای پرندگان زیاد است رعایت نکردن نکات بهداشتی در ذبح پرنده می‌تواند افرادی همچون سالمندان و کودکان که سیستم ایمنی ضعیف دارند در معرض خطر قرار دهد.
مدیر کل دامپزشکی مازندران از مردم خواست تا پرندگان پرورشی را از شرکت‌های مجوز دار استان تامین کنند و گفت: براساس ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی اقدام افرادی که مبادرت به ذبخ و کشتن غیرمجاز و غیربهداشتی طیور می‌کنند مصداق تهدید علیه بهداشت عمومی هستند و مواردی که شناسایی می‌شوند با آن‌ها براساس قانون برخورد می‌شود.
ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) هر اقدامی که تهدید علیه بهداشت عمومی شناخته شود از قبیل آلوده کردن آب آشامیدنی یا توزیع آب آشامیدنی آلوده، دفع غیربهداشتی فضولات انسانی و دامی و مواد زاید، ریختن مواد مسموم کننده در رودخانه‌ها، زباله در خیابان‌ها و کشتار غیرمجاز دام، استفاده غیرمجاز فاضلاب خام یا پس آب تصفیه خانه‌های فاضلاب برای مصارف کشاورزی ممنوع است و مرتکبین چنانچه طبق قوانین خاص مشمول مجازات شدیدتری نباشند به حبس تا یک سال محکوم خواهند شد.
وی همچنین از مردم خواست تا موارد ذبح غیر بهداشتی طیور و دام‌ها به سامانه ۱۵۱۲ و ادارات دامپزشکی شهرستان‌ها گزارش دهند.
yjc
