شرق پرس: بحث داغ این روزها، احتمال افزایش قیمت حامل های انرژی و حذف یارانه بخش اعظمی از مردم است. دولتمردان و مدافعان لایحه بودجه سال آینده، تامین منابع مالی لازم برای ایجاد اشتغال و رونق کسب و کار را از دلایل این امر ذکر می کنند. بدون تردید یکی از ملزومات مورد نیاز برای تحقق اهداف یاد شده، منابع مالی است. اما مهم تر از آن، پیش نیازهایی است که در نبود آنها، نه تنها اهداف مورد نظر محقق نخواهد شد، بلکه هدر رفت منابع مالی و تحمیل هزینه های گزاف به جامعه را در پی خواهد داشت.
از جمله این پیش نیازها؛ مدیریت کاربلد و کارآمد، بهره وری و استفاده بهینه از منابع، صرفه جویی، شفافیت اقتصادی، آزادی رسانه‌ها و ایجاد فضای نقد برای جلوگیری از بروز فساد در دستگاه ها، نظارت جدی بر عملکرد مدیران در سطوح مختلف و الزام آنها به پاسخگو بودن و پذیرش عواقب تصمیمات خود، تحلیل هزینه – فایده در اجرای طرح ها و … می باشد.
چه بسا بدون توجه به پیش نیازهای یاد شده، بودجه های هنگفتی حیف و میل شده و نه تنها گره ای از مشکلات جامعه گشوده نشده، بلکه علاوه بر تحمیل هزینه های بیشمار اقتصادی، از قبیل رشد نقدینگی و تورم؛ موجب نارضایتی و بدبینی آحاد مردم نسبت به مسئولان شده است.
از جمله این پیش نیازها، مدیریت کاربلد و کارآمد است. اصولا مدیریت یک علم است و جوامع بشری از بکارگیری صحیح آموزه‌های آن، نتایج بسیار خوبی گرفته اند. در حالیکه در کشور ما، اداره امور در بسیاری موارد سلیقه‌ای و با آزمون و خطا همراه است. و هیچ مسئولی خود را در معرض نظارت و پاسخ‌گویی نمی بیند. و در این شرایط، زمینه بروز فساد مالی فراهم خواهد شد، و اگر این اتفاق هم نیفتد، در خوش‌بینانه ترین حالت، قیمت تمام شده (طرح ها و برنامه ها) بسیار گران خواهد بود که به هیچ وجه قابل توجیه نیست.
نگارنده به خاطر دارد که در دهه اول انقلاب، یکی از کارخانجات تولیدی فولاد کشور، برای رساندن ظرفیت تولید خود به دو برابر، گروهی از کارشناسان خود را به یکی از کشورهای اروپایی اعزام کرده بود تا آنها ضمن تحقیق و بررسی پیرامون تجهیزات مورد نیاز کارخانه، ماشین آلات و امکانات لازم برای این منظور سفارش داده و خریداری شود. جالب آن‌که، کارشناسان اعزامی در آن ماموریت دریافتند که شرکت اروپایی مورد بازدید، با همان امکانات و تجهیزات ما، تقریباً دو برابر ما، تولید دارند. تولیدی با کیفیت تر و مرغوب تر. در حالیکه مدیریت کارخانه ایرانی به این نتیجه رسیده بود که برای دو برابر کردن تولید، باید همه تجهیزات، امکانات و نیروی انسانی کارخانه دو برابر شود.
بنابراین، تا این پیش نیازهای حداقلی فراهم نشود، بر سر منابع مالی حاصل از افزایش قیمت حامل های انرژی و حذف یارانه ها و … همان خواهد آمد که بر سر منابع هنگفت حاصل از فروش نفت و گاز و پتروشیمی و درآمدهای مالیاتی و غیره تاکنون آمده است. در شرایط فعلی، مردم با مشاهده موارد متعدد فساد اقتصادی و اختلاس و … هیچگونه امیدی به بهتر شدن اوضاع نداشته و به هیچ وجه آمادگی لازم برای اجرای چنین طرح هایی وجود ندارد.
محمود رضایی
