کم توجهی به اقلیم و شیوه زندگی سبب شده تا مسکن هایی بدور از مهر و دوستی در جای جای کشور شکل گیرد و زندگی در آن موج نزند و به اعتقاد صاحبنظران با پدیده خوابگاههایی با نام ” مسکن مهر” مواجه باشیم.
به گزارش شرق پرس, از آنجاییکه بحث ساختمان تنها مختص به نظام مهندسی و دستگاه های دولتی نیست و حقوق شهروندی نیز در آن مستتر است، توجه به اقلیم، شیوه زندگی و مصالح محلی به عنوان عنصرهای اصلی در ساخت و ساز باید مورد توجه قرار گیرد.
بررسی وضعیت ساخت و سازها بویژه تحلیل مسکن های مهر در مازندران حکایت از کم توجهی به عنصرهای اساسی را در ساختمان سازی دارد و این وضعیت موجب نگرانیهایی بین بخش های مختلف از جمله جامعه مهندسی شده است.
آینده مبهم ساخت و ساز در مازندران
دل نگرانیهای موجود درباره آینده مبهم ساخت و ساز در مازندران از یکسو و رشد بی رویه و قارچ گونه مسکن سازی از سوی دیگر بهانه ای شد تا در گفتگو با “تورج ناییج پور” رئیس سازمان نظام مهندسی استان مازندران به تحلیل وضعیت ساخت و سازها، چالشها و راهکارهای برون رفت ازآن پرداخته شود.
چرا مازندران به زعم شما در حال تبدیل شدن به سرنوشت دریاچه ارومیه است و چه نگرانیهایی در حوزه ساخت و ساز وجود دارد؟
تورج ناییج پور رئیس نظام مهندسی ساختمان مازندران: استان مازندران شرایط طبیعی و اقلیمی خاصی دارد که این شرایط نگهداری خاصی نیز نیاز دارد و اگر دقت ویژه نکنیم شاید مشکل جدی گریبان ما را بگیرد، زیرا ساختمان سازی دو بعد دارد که یک بعد مربوط به منفعت خاص و مالک درصدد سودبردن است و بعد دیگر آن به منفعت عام ارتباط دارد و به اصطلاح شهرسازان و معماران، ساختمان سازی باید چهاربرنده داشته باشد که شامل مالک یا سرمایه گذار، مصرف کننده، سرزمین و جامعه مهندسان است.
در مسکن مهر به مردم زندگی و سرپناه مناسب داده نشد
در ساختمان باید به مردم زندگی دهیم نه سرپناه و در مسکن مهر، نه تنها به مردم زندگی ندادیم بلکه سرپناه مناسب نیز ندادیم زیرا ” خانه” به عنوان سکونتگاه و خوابگاه نباید باشد، بلکه باید زندگی در آن شکل گیرد و در این شرایط روابط انسان با اشیاء اطرافش به رابطه ای معنوی تبدیل می شود و این رابطه خاطره ها راایجاد می کند و باید سعی کنیم در ساختمان سازی، مصرف کننده، زندگی بگیرد و این امر، نیازمند آن است که آسایش، ایمنی، صرفه جویی، شرایط زیست محیطی و غیره باید در مسکن دیده شود.
برنده بعدی در ساختمان سازی، ” محیط زیست و سرزمین” است، به هر حال منابع سرزمینی و طبیعی محدود است و باید روی آن بویژه در مازندران دقت بسیاری شود زیرا طبیعت بشدت در معرض خطر و آسیب است واکنون در جنگل ها وضعیت تخریب و انباشت زباله وجود دارد و در رودخانه ها، فاضلاب، فاجعه ایجاد می کند.
مازندران دیگر بوی بهار نارنج نمی دهد
در محیط مازندران که همواره باید بوی بهارنارنج و گل در کوچه پس کوچه به مشام برسد، اکنون در بسیاری از کوچه ها، بوی فاضلاب امکان رفت و آمد را نمی دهد.
همچنین برنده بعدی در ساختمان سازی باید جامعه مهندسان و سازندگان مسکن مانند پیمانکاران، مجریان، کارگران ساختمانی و غیره باشند، اما متاسفانه شرایط ساخت و ساز بگونه ای شده که هیچکس نفع لازم را نمی برد و حداقل آن کسی که ساختمان را ساخته باید به آن افتخار کند اما شاهیدم کمتر کسی به آن افتخار کند و حتی سازنده نیز، برنده واقعی نیست.
برندسازی در ساخت مسکن ایجاد شود
این درحالیست که حدود ۲۵۰۰ سال قبل تخت جمشید ساخته شد و هنوز به آن افتخار می کنیم ولی اکنون افتخارات در ساخت و سازها در حال از بین رفتن است و برندسازی ایجاد نمی شود و باید برندسازی در ساخت و ساز ایجاد شود.
با این روند آیا برنامه ای برای ساخت و ساز در مازندران وجود دارد؟
در مازندران به دلیل آنکه اقبال عمومی در مناطق ساحلی و غرب زیاد است، استقبال جدی برای ساخت و ساز شده ولی برنامه ای برای این روند وجود ندارد و بخشی از ساخت و سازها به کمیسیون ماده ۹۹ و ۱۰۰ معرفی می شوند و این کمیسیون ها در آخر خط، تعیین کننده است، مثلا پروژه هایی داریم که از بیخ و بن به نظام مهندسی وارد نشده است و بعد از آنکه پروژه تمام شد به کمیسیون ماده ۹۹ و ۱۰۰ معرفی می شود.
آیا مسئله وارده نشدن پروژه ها به نظام مهندسی شامل مسکن مهر یا پروژه های دولتی هم می شود؟
خوشبختانه در مسکن مهر به این موضوع توجه شده است و در این طرح، به جزییات خوب توجه شده و موقعیت و لوکیشن پروژه خوب دیده شده است و به پروژه هایی که به ماده ۱۰۰ رفتند، وام داده نشد، هرچند برخی از پروژه های مسکن مهر به نظام مهندسی نیامده است ولی آن طرح هایی که پروانه اخذ کردند، طبق پروانه ساخته شده است، اما اگر از اول کلیات طرح مسکن مهر درست دیده می شد شاید امروز این طرح در این نقطه قرار نمی گرفت.
آیا در حوزه ساخت و ساز، با توجه به تجربه هشت ساله در مسکن مهر، ساخت مسکن هایی در قالب این طرح ها را توصیه و پشینهاد می کنید و آیا مسکن مهر، بیشتر به پناهگاه و سرپناه تشبیه است یا مسکنی برای زندگی؟
مهر و دوستی در مسکن مهر بوجود نمی آید
تنها چیزی که در مسکن مهر بوجود نخواهد آمد، مهر و دوستی است و مسکن ” ضد مهر” خواهد بود، هر چند در برخی جاها موفق بود و نمی توان گفت که این طرح یا فعل، صد درصد ناموفق بوده است و در بعضی از جاها به داد مردم رسید و طبقات ضعیف را صاحب مسکن کرد ولی می توانست بهتر از این وضعیت موجود تبدیل شود، شاید بالغ بر دهها میلیارد دلار و رقم زیادی از پول کشور در مسکن مهر هزینه شده باشد و این رقم می توانست درست تعریف و به کار بهتری تبدیل شود.
در مجموع آیا شیوه ساخت و ساز مسکن مهر را مناسب می دانید و می توان از آن به عنوان یک مسکن یاد کرد؟
بکارگیری شیوه منسوخ شده و کناررفته در مسکن مهر
سیستمی که در مسکن مهر بکار گرفته شده، شیوه ای است که خیلی از جاهای دنیا سالها آن را کنار گذاشته اند و این الگو را کنار گذاشتند و ما با این شیوه مسکن سازی بیگانه نبوده ایم، به عنوان نمونه اکباتان در دهه ۵۰ با دو میلیون و ۶۰۰ هزار متربع مربع ساخته شد و هنوز هم جزو مناطق گران قیمت تهران بشمار می رود و اینگونه نبوده که شیوه انبوه ساختمان سازی ناموفق باشد و می توانیم انبوه سازی کرد اما موفق بود.
تلفیق ناشیانه سنت و صنعت در مسکن مهر
در مسکن مهر، بحث صنعتی سازی را داشتیم و تلفیق ناشیانه سنتی و صنعتی و در نظر نگرفتن اقلیم، وضعیت را به شکل کنونی درآورده است و از اینرو یک پروژه با عنوان تحلیل ” مسکن مهر” در سازمان نظام مهندسی تعریف شده است و به هرحال در مسکن مهر، فقط به تولید مسکن فکر شد و به موقعیت، کیفیت کمتر فکر شد و به اقلیم توجه نشده است.
در معماری سه عنصر اصلی داریم که یک عنصر، شیوه زندگی مردم است، وقتی که به عنوان نمونه ۲۵۰۰ واحد مسکن در میارکلای ساری احداث می شود این تعداد واحدها معادل ۱۰ هزار نفر جمعیت است، درحالیکه بسیاری از شهرهای مازندران مانند چمستان، رویان، ایزدشهر زیر ۱۰ هزار نفر جمعیت دارند و باید دید که شهرها در بستر تاریخ چگونه شکل گرفته است و می بینیم در جاهایی مسکن احداث می شود که فاقد مدرسه بوده و فضای سبز، پارکینگ، درمانگاه و غیره در آن دیده نشده است.
وقتی بخواهیم مثلا ۲۵۰۰ نفر را در جایی اسکان دهیم اول باید زیرساختها را مهیا کنیم اما ما ابتدا ساختمان ساختیم و بعد به سراغ تکمیل زیرساختها رفتیم و با این حال باید برای تکمیل و اداره مسکن مهر کمک کنیم تا به بهترین نحو تکمیل شود.
در اکثر جاها شیوه زندگی شبیه هم شده است و مطلبی که در معماری مهم است و مصالح به عنوان عنصر محلی می تواند کمک کند که این عنصر نیز در دنیا به سمت شبیه سازی پیش رفته است و سیستم های ساخت به سمت مشابه و واحد در حرکت است و مسئله اقلیم در معماری نیز بسیار مهم است که هیچ جا شبیه هم نمی شود.
اقلیم مازندران با دیگر مناطق متفاوت است و هر اقلیم، ساختمان خاص خودش را می طلبد و باید در مسکن مهر به این موارد توجه می شد و نمی توان ساختمانی که در مسکن مهر اردبیل ساخته شد را در مازندران یا اهواز احداث کرد و در مسکن مهر به سه عنصر معماری، شیوه زندگی، مصالح و اقلیم باید توجه می شد.
مهر
