شرق پرس : بارش های اسفند و فروردین، بیش از همه برنجکاران استان مازندران را خوشحال کرد. چراکه تجربه کم آبی سال گذشته موجب شده بود بسیاری از زمین های کشاورزی مازندران به زیر کشت نرود و یا محصول پرباری کشت نشود. اما پر آبی امسال و به زیر کشت رفتن همه زمین های کشاورزی استان از یک سو و عدم ورود کارگران مهاجر به استان از سوی دیگر، موجب شد دستمزد نشاکاران به شدت افزایش یابد. این در صورتی است که گرانی در نهاده های دیگر کشاورزی موجب نگرانی برنجکاران شده است.

اگرچه طی پنج سال اخیر آئین نخستین نشا مکانیزه برنج در مازندران برگزار می شود اما همچنان بیش از دو سوم از ۲۳۰ هزار هکتار زمین های شالیزاری به صورت سنتی, با دست نشا کاری می شود.

در حال حاضر بیشترین هزینه در کشت برنج مربوط به هزینه کارگری است و شالیکاران امسال علاوه بر گرانی و ۲ برابر شدن قیمت بیشتر نهاده های کشاورزی نظیر سموم، پلاستیک، بذور، قطعات یدکی تیلر و تراکتور و دستمزد کارگری برای شخم و شیار و آب تخت کردن، با افزایش ۷۰درصدی مزد نشاکاران نیز مواجه شدند.

هر چند بالا رفتن نرخ تورم و کاهش شدید قدرت خرید، مبلغ مزد کارگران کشاورز به ویژه نشاکار را تا حدود زیادی برای همه قابل توجیه می کند اما از دلایل این افزایش کم شدن زمان فاصله نشاکاری بین شالیکاران شهرستان های غرب ،مرکزی و شرق استان است.

در سالهای گذشته به صورت سنتی نشا کاری از اواسط فروردین از غرب استان اغاز و تا اوایل خرداد در شرق مازندران خاتمه می یافت اما امسال به علت سیلاب و سردی هوا در اواخر فروردین بخش عمده اراضی کشاورزی استان طی روزهای اخیر به زیر کشت برنج رفت و به این ترتیب تقاضای نیروی کار افزایش یافت.

روند صعودی دستمزد نشاکاران برنج در روزهای آینده نیز محتمل است چرا که امسال فراوانی آب سبب شد تا سطح زیر کشت برنج مازندران طبق اعلام جهاد کشاورزی نسبت به سال گذشته ۱۰هزار هکتار بیشتر شود که عمده این اراضی در مناطق شرقی استان است.

بررسی های ایرنا نشان می دهد که هم اکنون هر کارگری که بخواهد در خزانه برنج، بوته شالی را برای نشا در شالیزار آماده کند، دستمزد ۲۵۰تا ۲۷۰هزار تومانی درخواست می کند و برای نشای هر هکتار شالیزار به ۱۵ کارگر مرد نیاز است.

کار کردن در خزانه برنج به خاطر سختی شرایط کار، گران ترین نرخ دستمزد را دارد و نشا نیز پس از آن قرار می گیرد.

کشاورزانی که مجبورند برای کار در شالیزارهای خود از کارگران روزمزد استفاده کنند باید علاوه بر دستمزد، صبحانه، ناهار و عصرانه آنها را هم تامین کنند.

سید حسن هاشمی یکی از شالیکاران بخش لاله آباد بابل می گوید، درخواست ۲۵۰هزار تومانی برای کار در شالیزار رقم بالایی برای کشت برنج محسوب می شود و نیاز به نقدینگی را دوچندان کرده است.

وی با بیان اینکه دستمزد نشاکاران باید همان روز پرداخت شود، توضیح داد: زمانی که بوته نشا برنج آماده انتقال به زمین اصلی شده است باید در هر شرائط آب و هوایی و وضعیت دستمزدها، باید نشاکاری شود و این مساله باعث می شودتا شالیکاران مجبور به پرداخت نرخ های غیر واقعی کارگران شوند.

این شالیکار بابلی گفت که امسال گرانی نهاده های کشاورزی نیز بسیاری از کشاورزان را بدهکار و نقدینگی آنان را به صفر رساند.

وی که خود را برنجکار ۷۹ساله معرفی کرد، بیان داشت: تجربه نشان داده که قیمت و بازار برنج به عنوان یک محصول مهم ، همواره تحت نظارت شدید دولتمردان قرار داشته است که با واردات و توزیع آن مانع رشد قیمت برنج متناسب با نرخ تورم می شوند.

وی در عین حال فرایند تولید و قیمت برنج را در پنج سال اخیر مناسب توصیف کرد و گفت: با توجه به نرخ تورم یک سال اخیر و افزایش چشم گیر قیمت نهاده های کشاورزی و دستمزدها، برنج طارم محلی امسال باید تا ۲۵هزار تومان از شالیکاران در زمان برداشت خریداری شود واگرنه کشاورزی برنج صرفه اقتصادی نخواهد داشت.

 کاهش سفر نشاکاران غیر بومی به مازندران

مشاهدات و بررسی های عینی ایرنا نشان می دهد که امسال به علت فراوانی اب، شمار کارگران نشاکار غیربومی که هر ساله از استان های خراسان شمالی، گلستان و فارس به مازندران می آیند نیز کاهش یافت.

کارگران زن و مرد این استان ها با در اختیار گرفتن مکانی برای استراحت در شهرهای بابل، آمل، بابلسر و فریدونکنار هر صبح با سرکارگران محلی برای کار به مزارع اعزام می شوند.

در حال حاضر تقاضا برای به کارگیری کارگران نشاکار غیر مازندرانی بسیار زیاد است چراکه نرخ آنان به نسبت نرخ نشاکاران بومی تا ۳۰درصد کمتر است.

مرتضی جعفری یکی از نمایندگان کارگران نشاکار منطقه ‘ کام فیروز’ استان فارس به ایرنا گفت که امسال فقط حدود ۸۰نفر از نشاکاران غیر بومی به بابل آمدند درحالی که پارسال ۱۷۰نفر در قالب شش گروه برای کارگری نشا آمده بودند.

‘کام فیروز’ در ۱۳۰ کیلومتری شیراز قرار دارد و منطقه ای از استان فارس است که در آن کشت برنج وجود دارد.

وی افزود: امسال نرح نشاکاران غیر بومی ۱۳۰ تا ۱۵۰هزار تومان است که این قیمت حدود ۳۰ درصد کمتر از نرخ نشاکاران محلی است.

وی دلیل کم شدن تعداد نشاکاران غیر بومی را فراوانی آب و رونق شالیکارای در مناطق برنج خیز کشور عنوان کرد.

افزایش هزینه تولید برنج در سال جاری

رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران با بیان اینکه ۱۰۰درصد زمین های شالیزاری استان آب تخت و خزانه گیری شده است، گفت : امسال قیمت نهاده های کشاورزی از جمله پلاستیک، بذر، دستمزد کارگر، تولید بوته از بانک نشاء ، دستمزد تراکتور ، تعمیرات و قطعات یدکی بسیار بالا رفته است.

عزیزالله شهیدی فر در گفت و گو با ایرنا افزود: به همین دلیل پیش بینی می شود تا قیمت برنج امسال به نسبت سال گذشته به صورت چشم گیری افزایش بیابد.

وی توضیح داد: ۲ محصول برنج و مرکبات به عنوان مهمترین محصولات کشاورزی مازندران که رتبه نخست تولید کشور را در اختیار داریم همواره به نسبت دیگر محصولات کشاورزی با بیشترین هزینه و کمترین قیمت در بارار مواجه است.

وی تصریح کرد: از آنجاییکه کمتر از ۶۰هزار هکتار از ۲۲۰ هزار هکتار زمین های شالیزاری مازندران به صورت مکانیزه نشاکاری می شود ، کارگری در کشت این محصول بیشترین هزینه تولید را به خود اختصاص می دهد و اگر قیمت برنج امسال با توجه به نرخ تورم و کاهش شدید قدرت خرید کشاورزان بالا نرود ، شالیکاری به صرفه نخواهد بود.

رئیس جهاد کشاورزی مازندران با اشاره به اینکه امسال کشت ارقام پرمحصول نیز از ۴۷هزار هکتار به ۵۵هزار هکتار افزایش می یابد، بیان داشت: با توجه به وضعیت مناسب منابع آبی خط قرمزی برای کشت برنج در استان وجود ندارد.

وی وضعیت آب در سدها و آب بندان های مازندران را بسیار مطلوب و خوشحال کننده توصیف کرد و اظهار داشت: به نظر می رسد سال آبی خوبی برای کشاورزی زراعی و باغی استان باشد.

.