شرق پرس : دسامبر سال ۲۰۲۰ مقالهای چاپ شده که در آن به بررسی سطح تراز آب و پیشبینی این تراز انتهای قرن بیست و یکم پرداخته شده و البته نکته قابل توجه این بوده که پیشبینی شده تا پایان قرن حاضر بین ۸ تا ۱۸ متر سطح تراز آب دریای خزر افت خواهد کرد که این موضوع نگرانیهایی به دنبال خواهد داشت .
در این زمینه همایون خوشروان مجری طرح بینالمللی اثر نوسانات دریای خزر در گفتگو با فارس اظهار داشت؛ براساس مدلهای پیشبینی، دانشمندان به این نتیجه رسیدند آنچه که قبلا برای نوسانات سطح تراز آب دریای خزر پیشبینی میشد در قرن بیست و یکم کاهش سطح تراز با شدت دو برابری اتفاق خواهد افتاد که مربوط به کاهش شدید ورودی آب رودخانههای شمالی به دریای خزر و افزایش میزان تبخیر تحت تاثیر بالا رفتن درجه حرارت کره زمین میشود و اثر مستقیمی بر روی سطح تراز آب دریای خزر میگذارد که این کاهش بین ۹ تا ۱۸ متری را دربرخواهد داشت.
وی افزود؛ کشورهایی که بستر ناحیه کم ژرفای دریایی و منطقه خشک ساحلی از شیب بسیار ملایمی برخوردار است مثل کشور ترکمنستان و روسیه و حتی برخی مناطق قزاقستان بیشترین آسیب را خواهد خورد و کشورهایی مثل ایران و آذربایجان که شیب نسبتا تندی در بخش خشک و کم ژرفا وجود دارد میزان آسیبپذیری کمتر خواهد بود.
خوشروان بیان داشت؛ اما فراموش نکنیم در سواحل شمالی مناطق کم شیبی مثل منطقه ساحلی مشرف گلستان و بخش شرقی مازندران که شامل شبه جزیره میانکاله و خلیج گرگان میشود، وجود دارد که مناطق بسیار آسیبپذیری هستند و حتی الان که سطح تراز آب دریای خزر منهای ۲۸ رسیده بخش وسیعی از تالاب گمیشان خشک شده و خلیج گرگان به سمت خشکزایی فعالی دارد پیش میرود.
مجری طرح بینالمللی اثر نوسانات دریای خزر در ادامه گفت : بنابراین بخشهای زیست محیطی بسیار ارزشمند و تالابهای بسیار بسیار مهم مثل خلیج گرگان، تالاب میانکاله، پارک ملی بوجاق، تالاب کیاشهر، تالاب زیباکنار وجود دارند که هر یک از اینها در صورتیکه این اتفاق بیفتد دچار خشک شدن کامل خواهند شد و خدمات زیستمحیطی آنان بهطور کامل از بین خواهند رفت و کشور را دچار زیان و خسارتهای جدی خواهند کرد.
وی با اشاره به کاهش سطح تراز آب دریای خزر افزود؛ این مسئله اثرات اقتصادی به همراه دارد چون باعث میشود ترددهای دریایی دچار چالش شود و این چالش بهمعنای از دست رفتن فرصتهای تجارت بوده؛ چرا که حجم زیادی از کالا را با سایر کشورهای دنیا تبادل میکنیم و اگر این منطقه خشک شود دیگر این فرصت از بین خواهد رفت.
خوشروان تاکید کرد؛ با وقوع این حوادث حتی بنادر ما همانند بندر انزلی، امیرآباد، نوشهر، آستارا و فریدونکنار ظرفیت باربری خود را از دست خواهند داد و دیگر هیچ کشتی نمیتواند در کنار اسکله این بنادر پهلو بگیرند و در نهایت ارزش اقتصادی این بنادر به طور کامل از بین خواهد رفت، این یک حادثه بسیار تلخی خواهد بود بهویژه برای کشور ما و کشورهای نفتخیزی مانند ترکمنستان و قزاقستان هم تحت تاثیر قرار خواهند گرفت.