دپوی غیربهداشتی زباله شهرهای شرق مازندران ، مشکل طولانی مدت مردم و البته مسوولان این شهرها است که معلوم نیست راه اندازی قریب الوقوع کارخانه کمپوست می تواند این مشکل را برای همیشه برطرف کند یا نه ؟
به گزارش شرق پرس, اگر در سال های دور ، محل فعلی دپوی زباله در بهشهر فاصله ای طولانی با مناطق مسکونی داشت و به دلیل حجم زباله کم ناشی از جمعیت اندک شهر ، خظری برای سلامتی مردم منطقه نداشت ، با افزایش روز افزون جمعیت و به تبع آن زباله های تولیدی ، لزوم جدی گرفتن این طلای کثیف و برنامه ریزی برای حل آن بیش از پیش احساس شد .
منطقه فعلی دپوی زباله بهشهر به کوهی از زباله تبدیل شده و به دلیل مجاورت با جاده سراسری و همجواری با بیمارستان در حال احداث امام خمینی ، ضرورت انتقال این محل را که در زبان مردم عامه به آشغال تپه معروف شده ، بیشتر کرده است.
با جدی شدن معضل زباله شرق مازندران ،احداث کارخانه کمپوست در دستور کار شهرداری های پنج شهر بهشهر ، نکا ، گلوگاه ، رستمکلا و خلیل شهر قرار گرفت و بنا شد هر کدام از این شهرداری ها بر اساس تعداد جمعیت و زباله های تولیدی، بخشی از هزینه های مربوط به احداث این کارخانه را بپردازند.
شهرداری بهشهر به دلیل جمعیت بیشتر ، درآمد بالاتر و البته زباله های افزون تری که نسبت به چهار شهر دیگر داشت ، به عنوان شهر میزبان احداث این کارخانه انتخاب و کار احداث آن در سال ۸۶ آغاز شد .
مراحل پیشرفت فیزیکی این کارخانه بسیار سریع و قابل قبول بود اما در آخرین نقطه و جایی که با خرید دستگاه همزن از یک کشور خارجی ، مراحل اصلی احداث این کارخانه به پایان می رسید، تعلل بی مورد مسوولان کار دست آن ها داد و در نهایت مجبور شدند با چند برابر شدن قیمت ها ، این دستگاه را از کشور اتریش خریداری کنند.
پرداخت مبلغ بسیار زیاد از بودجه شهرداری ها که به طور مستقیم از طرف مردم پرداخت می شود ، تا چه اندازه برای برنامه ریزان و مدیران شهری قابل پذیرش و دفاع است ؟
نکته دیگری که نباید از نظر دور داشت ، سهم این کارخانه در از میان بردن مشکل زباله شهرهای شرق مازندران است .
فعالیت کارخانه کمپوست به گونه است که آن میزان زباله های وارد شده را که قابلیت بازیافت دارد تبدیل به کود کرده و بقیه را که در اصطلاح به آن زباله های برگشتی ( رجکت ) می گویند تحویل می دهد.
بر اساس اعلام مسوولان ، بیش از نیمی از زباله های وارد شده به این کارخانه فاقد قابلیت های لازم برای تبدیل به کود بوده و پس از گذراندن مراحل گوناگون در این کارخانه ، برگشت داده خواهد شد و به این معنای آن است که مسوولین این شهرها که گمان می کردند از شر زباله ها آسوده خواهند شد باید به فکر مکان مناسبی برای دپوی زباله های برگشتی باشند .
یعنی تقویت این باور که راه اندازی کارخانه کمپوست موجب حل دائمی مشکل زباله شهرهای شرق مازندران می شود بیشتر به یک رویا شباهت دارد .
نمانیده مردم بهشهر در مجلس شورای اسلامی گفت : متاسفانه این گونه در میان مردم القاشده که با راه اندازی کارخانه کمپوست، مشکل زباله این شهرها برای همیشه برطرف خواهد شد .
احمدعلی مقیمی اظهار کرد : باید با مردم واقع بینانه سخن گفت و به آن ها یادآوری کردکه راه اندازی این واحد صنعتی فقط می تواند حدود ۶۰ درصد مشکل دفع غیربهداشتی زباله شرق مازندران را از بین ببرد .
وی افزود : راه اندازی زباله سوز، راه حل برطرف شدن قطعی و دائمی زباله این مناطق است چون با راه اندازی کارخانه کمپوست ، بخش عمده ای زباله های بازگشتی ، باید دفع و دپو شود .
مقیمی ادامه داد : کارخانه کمپوست بدون حضور دستگاه زباله سوز ، فاقد کارآیی لازم و مناسب است و باید برای حل این مشکل و تامین دستگاه زباله سوز، برنامه ریزی های لازم انجام شود .
وی تعلل در اجرای طرح ها را از عوامل اصلی هدر دادن بیت المال دانست و گفت : در سال های گذشته دستگاه همزن که اصلی ترین قطعه مکانیکی کارخانه کمپوست به شمار می رود را با ۳۰۰ میلیون تومان خریداری نکردیم و مجبور شدیم همین دستگاه را امسال با مبلغ یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان بخریم.
با وجود همه مشکلات موجود، دستگاه همزن به عنوان آخرین قطعه مکانیکی کارخانه کمپوست بهشهر خریداری و وارد این کارخانه شد اما انگار هنوز مشکلات فراوانی برای راه اندازی آن وجود دارد که مانعی جدی برای آغاز به کار آن است .
مانعی بزرگ به نام فراهم نبودن کامل زیرساخت های مربوط به حمل و نقل و دپوی زباله . مشکلی که به گفته شهردار بهشهر ، برطرف شدن کامل آن به اعتباری در حدود ۸۰ میلیارد ریال نیازمند است .
خرید کامیون ،بیلر ، بالستیک ، سیم تریلی ، احداث آزمایشگاه ، احداث ساختمان اداری ،تهیه زمین برای ریجکت ، سیستم مکنده ،آسفالت جاده فرعی منتهی به کارخانه ،سیستم ازن دهی و موارد مشابه دیگر ، کمبودها و نواقص این کارخانه از نظر حمید آزموده شهردار بهشهر است .
وی همچنین گفت : سهم پنج شهرداری شرق استان در این پروژه کاملا مشخص بوده و تاکنون شهردارهای بهشهر بیش از ۱۵ میلیارد ریال ، نکا بیش از شش میلیارد ریال و شهرداریهای رستمکلا، گلوگاه و خلیل شهرهرکدام بیش از دو میلیارد ریال و در مجموع این شهرداری ها ۳۰ میلیارد ریال از منابع داخلی خود را برای احداث این کارخانه هزینه کرده اند و به دلیل مشکلت مالی فراوان ، دیگر توانی برای پرداخت بودجه ندارند .
وی گفت : علاوه بر اعتبارات تخصیص یافته از طرف شهرداری ها ، بیش از ۴۵میلیارد از منابع استانی دراین کارخانه ۲۵۰ تنی هزینه شد و امیداوریم مبالغ مورد نیاز راه اندازی این کارخانه باز هم از محل اعتبارات استانی و کشوری پرداخت و هزینه شود .
یکی از نگرانی هایی که در حال حاضر مسوولان شهری شرق مازندران را با خود درگیر کرده است ، زمان بهره برداری از این کارخانه است .
در شرایطی که برخی مسوولان شهرستانی و استانی در راه اندازی این کارخانه در دهه فجر امسال تاکید دارند اما برخی دیگر که شهردار بهشهر یکی از آن ها است ، با این کار به شدت مخالفند .
یکی از دلایل اصلی شهردار بهشهر با راه اندازی این کارخانه ، تکمیل نبودن آن و احتمال وجود نقص در سیستم های این کارخانه است.
آزموده معتقد است : در حال حاضر کارخانه کمپوست بهشهر از لحاظ مکانیکی مشکلی برای راه اندازی ندارد اما برخی زیرساخت ها مانند مکان دقیق زباله برگشتی شهرها، هنوز نامشخص و نامعین است .
وی گفت : یکی دیگر از مشکلات این کارخانه ، نداشتن فضای کافی برای دپوی زباله است .
آزموده بیان کرد : به عنوان مثال اگر به دلیل بروز اشکال در یکی از قطعات، فعالیت این کارخانه برای مدت یک هفته تعطیل شود ، هیچ مکانی برای دپوی زباله پیش بینی نشده و به دلیل عوارض اجتماعی غیرقابل کتمان ، امکان دپوی زباله در مکان های فعلی وجود نخواهد داشت .
شهردار بهشهر افزود : اگر راه اندازی این کارخانه به طور رسمی آغاز شود ، تحت هیچ شرایطی حتی در صورت بروز مشکل فنی نمیتوان فعالیت آن را متوقف کرد .
وی به نداشتن جاده مناسب دسترسی به این کارخانه اشاره کرد و گفت : جاده دسترسی فرعی این کارخانه هنوز آسفالت نشده و امکان استفاده طولانی مدت ماشین های حمل زباله از این جاده به دلیل تاثیر مستقیم آن در فرسودگی خودروها وجود ندارد .
نکته دیگری که باید به آن توجه شود، فرهم نکردن مقدمات اجرای طرح تفکیک زباله از مبدا در این شهرستان ها است .
بدون تردید اگر این طرح تا زمان بهره برداری از کارخانه کمپوست بهشهر بدرستی اجرا نشده و خانواده های ساکن در شهرها و روستاهای شرق مازندران با ضرورت اجرای آن آشنا نشوند ، بار سنگین و اضافه ای بر دوش گردانندگان کارخانه کمپوست تحمیل خواهد شد .
با وجود همه مخالفت های اعلام شده انگارعزمی جدی برای بهره برداری از کارخانه کمپوست بهشهر در دهه فجر امسال وجود دارد .
بسیار بعید و دور از ذهن است که همه این مشکلات تا آن زمان برطرف شود و در آن صورت کارخانه ای نیمه کاره و فقط با هدف آرام کردن مقطعی شهروندان پنج شهر شرق مازندران به بهره برداری خواهد رسید .
میثم محسنی کوتنایی-ایرنا
